Ağ (web) tasarımı ile uğraşanların tercihlerinden biri olan ASP'yi bu dersimizde anlatıyoruz. ASP nedir, ASP ne işe yarar, yetersiz kaldığı durumlar nelerdir, yazım kuralları nelerdir gibi konulara değinerek devam ediyoruz.

ASP Nedir?

ASP; Active Server Pages kelimelerinin baş harflerini alarak oluşturulmuş bir isimdir. Türkçe'de Aktif Sunucu Sayfaları anlamına gelmektedir. Yani ağ sitenizi dinamik hale getiren bir programlama dilidir.

Başlangıç Notu: Bilgisayarınızda Localhost (IIS) kurulumu hali hazırda bulunmuyorsa bir önceki dersimizi inceleyiniz.

ASP Ne İşe Yarar?

Asp ile dinamik ağ (web) siteleri yani üyelik düzenekli forumlar, bilgi formları, ziyaretçi defteri vb. işlemler yapabiliriz.

Ayrıca hazırladığınız sitede ASP dilini kullanırsanız yeni kayıtlar eklemek için her seferinde sitenin kaynak kodlarına girmenize gerek kalmaz. Hazırladığınız düzenek sayesinde kodlara girmeden yazı, resim vb. malzemeler ekleyebilir, düzenleyebilir veya silebilirsiniz.

Veri tabanını MDB (access) , SQL (mysql) , TXT (text) ya da XML şeklinde yaratabilirsiniz.

Not: Veritabanı işlemlerinde; MDB için bilgisayarınızda Microsoft Office kurulu olması gerekir; SQL için bilgisayarınızda MySQL kurulu olması gerekir. MySql kurulum dersi için buraya tıklayabilirsiniz.

ASP Nasıl Çalışır?

ASP; Html gibi istemci tarafından çalıştırılmaz. ASP'de ilk önce kodlar sunucuya gönderilir. Sunucu bu kodları kontrol eder ve eğer hata vs. gibi olumsuz etkenler yoksa sunucuda kodlar HTML'e çevrilir. İstemci ise HTML kodlarını internet tarayıcısı sayesinde görüntüler. Yani sırasıyla şöyle bir işlem yapılır;

1. İstemci siteye giriyor ve ASP sayfasını görüntülüyor. (İstemci ASP kodlarını göremez.)

2. Sunucu bunu anlıyor ve ASP sayfasını kontrol edip istemciye HTML olarak yolluyor.

3. İstemci ise tarayıcılar (Internet Explorer, Firefox , Chrome vb.) sayesinde HTML kodunu görüntülüyor.

Not: ASP sunucu taraflı dil olduğu için kodları Sağ tıkla > Kaynağı Görüntüle şeklinde doğrudan göremeyiz. Görebildiğimiz sadece HTML kodları olacaktır. ASP'nin kaynak kodlarını görmek için asp belgesini açmak zorundayız.

Yazım Kuralları

ASP kodlarında da HTML ve CSS'deki gibi Türkçe karakterler kullanılmaz. ASP kodlarına <% işareti ile başlanır ve %> işareti ile son verilir.

Örnek:

<%
'Asp Kodları
%>


Not: ' (tek tırnak) işareti ile kodların arasına hatırlatma amacıyla herhangi bir şey yazabilirsiniz. Bu işaretin satırında olan her şey sunucu tarafından es geçilir yani okunmayarak işleme tabi tutulmaz.

ASP'nin Yetersiz Kaldığı Durumlar

ASP kullanırken ne yazık ki bazen bileşenler kullanmak zorunda kalabilirsiniz (cdont, jmail vb.). Sunucuya dosya yükleme, e-posta gönderirme vb. gibi işlemlerde ASP yetersiz kalmaktadır. Bu gibi uygulamalarınızı gerçekleştirebilmeniz için özel firmalar tarafından hazırlanan bileşenleri kullanmak zorundasınız.

Yaptıklarımı Nasıl Yayınlarım?

Öncelikle bir alan adına (domain) yani siteadi.com(/net/org) vb. bir isme sahip olmalısınız. Bunun dışında sitenizi barındıracağınız sunucuyuda alabilirsiniz. Bunları para ile alabileceğiniz gibi ücretsiz sitelerdende temin edebilmeniz mümkün. İstenilen her şeyi tamamladıktan sonra FTP yoluyla dosyalarınızı siteye atarak yayınlayabilirsiniz... Önümüzdeki derslerde ise FTP konusuna değineceğiz.

Ücretsiz Alan Adı İçin Bazı Hizmetler

http://dot.tk
http://www.alanadi.tr.tc/
http://www.smartdots.com/
http://www.tiktik.net/
http://www.tr.cx
http://yonver.com
http://www.cjb.net
http://www.ws.tc
http://www.bz.tc

Sunucu İçin Bazı Ücretsiz Siteler

http://www.adamer.com.tr
http://www.websamba.com
http://www.1asphost.com
http://www.domaindlx.com
http://www.bringster.com
http://www.7host.com
http://www.somee.com
http://www.leve-net.com
http://www.ipdz.com
http://www.50megs.com

Öneri: Notepad++ programını tavisiye ederim.Kodları renki olarak yazıyor ve birkaç kolaylık sağlıyor.Ayrıca bir asp sayfasını sağ tıklayıp Birlikte Aç kısmını program files/notepad++ 'dan notepad++.exe yaparsanız tüm asp sayfaları notepad++ ile açılır.